Wikiwurdboek:Foarbylden

Ut Wikiwurdboek

Dizze side jout in tal fan foarbylden fan hoe't in yngong yn de Wikipedy oanmakke wurde kin. Wylst in yngong fansels gewoan yn tekst útskreaun wurde kin, is der in foardiel om berjochten te brûken - tekst tusken klambôgen dy't ferfongen wurde troch útskreaune tekst. Bygelyks, om't de ôfkoartings ynternasjonaal binne, kin in protte ynformaasje fan dit wikiwurdboek sa oernaam wurde yn oare wikiwurdboeken. Ek wurde mei it brûken fan berjochten daalks ek rubriken oanmakke.

De foarbylden binne ferkoarte om ferskate parten sjen te litten. Earst komme de foarbylden fan guon wurdsoarten, dêrnei komme de ferbannen. Is alle ynformaasje foarhannen, dan komme alle parten fansels ek op de side. At eat net by in lettere wurdsoarte behannele wurdt, dan is der faaks in foarbyld earder op de side dêr't it al brûkt is.

Yn de ûndersteande ynhâldsopjefte steane fansels alle foarbylden, wat it net lêsberder makket. It earste nivo jout lykwols oan hokfoar wurdsoarten der binne,

Haadwurden

Foarbyld Risseltaat
In haadwurd mei twa betsjuttings
(Foarbyld giet út fan in side mei it haadwurd ''tsilk'')

{{-fy-|subst}}
# kalsk foar it greel sferjen fan 'e tols.
# de hanneling fan it greel sferjen fan in tols.

Haadwurd

tsilk

 ? 1980 2015
  1. kalsk foar it greel sferjen fan 'e tols.
  2. de hanneling fan it greel sferjen fan in tols.
  • It risseltaa|t is hjir neiboatse. Yn it echt is wat kompakter.
  • De -fy- jout oan dat it in wurd yn it Frysk is. Der binne Taalkoades foar alle talen yn it wikiwurdboek.
  • It subst jout oan dat it in haadwurd is. Foar de meartalingens is de ôfkoarting foar substantyf brûkt.
  • At dit op it wurdboekside skreaun wie, dan wie der no in rubryk foar Wurden yn it Frysk tafoege, ûnderoan de side.
  • Keppelingen op de wichtichste wurden yn de betsjuttings jouwe fierdere ferbinings oan.
In haadwurd mei slachte en bûgings (meartal en ferlytsing)
{{-fy-|tsilk|subst}} {{c}} ({{p|tsjilks|tsjilken}}; {{d|tsilkje}})
# kalsk foar it greel sferjen fan 'e tols.

Haadwurd

tsilk

    g (meartal tsjilks, tsjilken; ferlytsingswurd tsilkje)
  1. kalsk foar it greel sferjen fan 'e tols.
  • De c is foar (ge)mienslachtich. Foar de meartaligens is dat c foar common.
  • De slachte-berjochten wurde troch de wiky útskreaun ta de Fryske ienletter-ôfkoartings
  • Lykas hjir oanjûn is by it meartal, kinne der mear bûgings wêze foar itselde wurd.
  • De d jout it ferlytsingswurd oan. Foar de meartaligens is de ôfkoarting foar diminutyf brûkt.
  • tsilkje hie beide kearen op deselde regel as tsjilken stean moatten (yn it foarbyd is der te min romte foar).

Tiidwurden

Foarbyld Risseltaat
In tiidwurd
(Foarbyld giet út fan in side mei it ttidwurd ''sferje'')

{{-fy-|sferje|verbum}}
{{fy-verbum|sferje|sferje|sferjest|sferjet|sferje| sferre|sferdest|sferden|sferre|sferde}}
# in kalsk brûke foar in tols.
# earste persoan iental fan de notiid fan [[sferje]].
# meartal notiidd fan [[sferje]].
# hjittende foarm fan [[sferje]].

Tiidwurd

  1. in kalsk brûke foar in tols.
  2. earste persoan iental fan de notiid fan sferje.
  3. meartal notiid fan sferje.
  4. hjittende foarm fan sferje.


  • It fy-verbum brûkt de ferbannen sa't dy, foar alle Fryske tiidwurden jilde. De fjilden dy't al opjûn wurde moatte binne: Nammefoarm, notiid 1e persoan, notiid 2e persoan, notiid 3e persoan, notiid meartal, doetiid 1e en 3e persoan, doetiid 2e persoan, doetiid meartal, ôfslutend mulwurd, en eigenskiplik-brûkt ôfslutend mulwurd. Hjirûnder is werjûn hoe't de ferbannen binne, troch losse letters te brûken.
  • Fansels hat in tiidwurd gauris mear betsjuttings trochdat guon tiidwurdfoarmen itselde binne as de nammefoarm. Yn dit foarbyld is it net te sjen, mar ornaris wurdt in keppeling nei de side sels fet werjûn, dat by it oersjen is yn it rychje fan tiidwurdfoarmen dúdlik te sjen hokker foarmen as betsjuttings opnaam wurde moatte.
  • Hjirboppe is yn it berjocht fy-verbum nei de notiidsfoarmen in spaasje opnaam, dat it op in smeller byldskerm oer twa regels komt te stean. Dat kin, moar skriuw it al op ien regel; de wiki kin der net goed oer at der healweis in regeloergong brûkt wurdt.
{{-fy-|A|verbum}}
{{fy-verbum|A|B|C|D|E|F|G|H|I|J}}

Tiidwurd

  • A
  • nammefoarm: A; doelfoarm: An
  • notiid - iental: 1 B, 2 C, 3 D; meartal: E;
  • doetiid - iental: 1, 3 F, 2 G; meartal: H;
  • mulwurd - fuortsettend: And (Ande); ôfslutend: I (J).
  • hjittend: B; hjittende doetiid: F.|-

Ferbannen

Foarbyld Risseltaat
Oersettings
{{-fy-|subst}}
# kalsk foar it greel sferjen fan 'e tols.
{{-trans-}}
*{{de|Dargestuder}}
*{{en|lostener|enlostener}}

Haadwurd

greel

  1. kalsk foar it greel sferjen fan 'e tols.

Oersettings

  • De taalkoades sûnder streekjes jouwe yngongen foar oersettings oan.
  • De oersettings krije in keppeling nei it wurd op it Fryske Wiktwurdboek, en in keppeling nei it wurd op it wikiwurdboek fan dy taal.
  • Ek by oersettings kinne der mear wurden oanjûn wurde foar deselde yngong.
  • Foar de meartaligens wurdt de ôfkoarting foar translaasje brûkt, foar oersetting.
Ferbannen / besibbe wurden
{{-fy-|subst}}
{{-trans-}}
*{{de|Dargestuder}}
{{-relat-}}
*{{hyper|kalsk}}
*{{deriv|tsilker}}
*{{relat|tols}}

Haadwurd

greellich

Oersettings

Besibbe wurden

  • Foar de meartaligens wurdt de ôfkoarting foar relatearre brûkt, foar ferbûn.
  • Der binne berjochten foar ferskate ferbannen.
  • At in relaasje oars net oantsjut wurde kin, is der in opsje relat - besibbe.

Twa as mear wurden

Foarbyld Risseltaat
Twa wier ferskate betsjuttings mei deselde stavering
(Foarbyld giet út fan in side mei it wurd ''tsilkje'')

{{-fy-|subst}}
# {{d}} fan [[tsjilk]]
{{-fy-|tsilkje|verbum|-=-}}
# in [[tsjilk]] brûke

Haadwurd

tsjilkje

  1. ferlytsingswurd fan tsjilk

Tiidwurd

tsjilkje

  1. in tsjilk brûke
  • De twadde -fy- krijt in ekstra -=-, dat der net op 'e nij in dwersstreek en de taalnamme ynfoegd wurde.
  • Sûnder skieding wurden de twa yngongen ta ien taal-yngong.